Kadın üniversite öğrencilerinde sezgisel yeme ile yeme farkındalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Üniversite dönemi, bireylerin beslenme alışkanlıklarının şekillendiği, aynı zamanda stres, zaman yönetimi ve akademik baskılarla mücadele ettikleri bir süreçtir. Bu süreçte sezgisel yeme ve yeme farkındalığı gibi sağlıklı yeme davranışlarının önemi giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kadın üniversite öğrencilerinin sezgisel yeme ve yeme farkındalığı düzeylerini değerlendirmek ve aralarındaki ilişkisini incelemektir. Bu kesitsel tanımlayıcı tipteki çalışma, gönüllülük esasına dayanmaktadır ve Kasım 2024-Şubat 2025 tarihleri arasında 379 kadın katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler çevrimiçi anket uygulamasıyla toplanmıştır. Demografik bilgi formunun yanı sıra Sezgisel Yeme Ölçeği–2 (IES-2) ve Yeme Farkındalığı Ölçeği (YFÖ-30) kullanılmıştır. Araştırma verileri IBM SPSS v26® paket programı ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların yaş ortalaması 21.8±2.57 yıl, beden kütle indeksi (BKİ) ortalaması 24.3±5.82 kg/m2’dir. Katılımcıların %53,6’sının normal vücut ağırlığına (15,5-24,9 kg/m2) sahip olduğu görülmüştür. İES-2 toplam puan ortalaması 3.0±0.78, YFÖ-30 toplam puanı ise 92.9±15.07 olarak bulunmuştur. Beslenme eğitimi alan öğrencilerin hem İES-2 hem de YFÖ-30 puanlarının anlamlı şekilde daha yüksek olduğu (p<0.05); diyet yapmayan öğrencilerin YFÖ-30 puanları, sürekli diyet yapanlara kıyasla daha yüksek bulunmuştur (p<0.01). BKİ ile YFÖ-30 puanı arasında negatif yönlü, orta düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r=-0.401; p<0.01). İES-2 ile YFÖ-30 puanları arasında pozitif ve zayıf düzeyde bir ilişki bulunmuştur (r = 0.168; p<0.01). Özellikle Açlık-Tokluk Sinyallerine Güvenme ve Beden-Besin Seçimi Uyumu alt boyutları, yeme farkındalığıyla anlamlı ilişkiler göstermiştir (p<0.05). Bu sonuçlar, üniversite öğrencilerinde sağlıklı yeme davranışlarının geliştirilmesinde sezgisel yeme ve yeme farkındalığının önemli olduğunu göstermektedir.