Algılanan ebeveyn tutumları ve bireysel değereler ile depresyon arasındaki ilişkinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi

Abstract

Çağımızın en büyük problemlerinden biri olan depresyonla ilişkili olan birçok çevresel faktör olduğu bilinmekle birlikte, depresif semptomlara yol açtığı düşünülen en önemli değişkenlerden biri bireyin algıladığı ebeveynlik tutumlarıdır. Depresif semptomlarla ilişkisi olduğu düşünülen bir diğer değişken ise bireysel değerlerdir. Algılanan Ebeveynlik Tutumları, bireylerin anne-babalarının çocuk yetiştirmedeki sahip oldukları tutumları nasıl algıladıklarını ifade etmektedir. Bireysel Değerler kavramı, bireyin tutum ve davranışları üzerinde büyük bir rol oynayan kalıcı düşünce ve inanç sistemleri olarak tanımlanmaktadır. Olumsuz ebeveyn tutumlarının (cezalandırıcı, küçümseyici/kusur bulucu, kuralcı/kalıplayıcı vb.) depresif semptomlara yol açtığı, bununla birlikte hem olumsuz ebeveyn tutumlarının hem de depresif semptomların bireysel değerlerin (dürüstlük, paylaşım, güven vb.) içselleştirilmesinde ve sürdürülmesinde zorluğa sebep olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda güncel araştırma, bireylerin algıladığı ebeveynlik tutumları ve bireysel değerleri ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma örneklemine elverişlilik örnekleme yöntemi kullanılarak internet üzerinden ulaşılmış, toplam 516 (410 kadın, 106 erkek) kişi güncel araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma değişkenlerini ölçmek için Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ), Bireysel Değerler Envanteri (BİDE) ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullanılmıştır. Algılanan ebeveynlik tutumları, bireysel değerler ve depresyon düzeyi arasındaki ilişkinin yönünü ve düzeyini belirlemek amacıyla Pearson’s korelasyon analizi yöntemi, değişkenlerin katılımcıların sosyodemografik ve klinik özelliklerine göre karşılaştırılmasında tek-yönlü varyans analizi (ANOVA) yöntemi ve algılanan ebeveynlik tutumları ile bireysel değerler arasındaki ilişkiyi belirlemek İçin Çok Yönlü Doğrusal Regresyon Analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, bireylerin algıladıkları ebeveynlik tutumlarının depresyon düzeylerine (düşük ve yüksek) göre farklılaştığını; algılanan ebeveynlik tutumlarının (kuralcı/kalıplayıcı, aşırı koruyucu/evhamlı ve duygusal bakımdan yoksun bırakıcı) bireysel değerleri (güven ve bağışlama, dürüstlük ve paylaşım, disiplin ve sorumluluk) anlamlı bir şekilde yordadığını göstermiştir. Araştırma bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış, gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Although it is known that there are many environmental factors associated with depression, which is one of the biggest problems of our age, one of the most important variables thought to cause depressive symptoms is the perceived parenting styles. Another variable that is thought to be associated with depressive symptoms is personal values. Perceived Parenting Styles refer to how individuals perceive their parents' attitudes in raising children. The concept of Personal Values is defined as permanent thought and belief systems that play a major role in people's attitudes and behaviors. It is known that negative parental attitudes (punishing, condescending/flawing, normative/forming, etc.) cause depressive symptoms, while both negative parental attitudes and depressive symptoms cause difficulties in internalizing and maintaining personal values (honesty, sharing, trust, etc.). In this direction, the current research aimed to examine the relationship between individuals' perceived parenting styles, personal values , and their depression levels. The sample was reached via the internet using the convenience sampling method, and a total of 516 (410 female, 106 male) people were included in the current study. The Young Parenting Inventory (YPI), Personal Values Inventory (PVI), and Beck Depression Inventory (BDI) were used to measure research variables. Pearson's correlation analysis method to determine the direction and level of the relationship between perceived parenting styles, personal values , and depression level, one-way analysis of variance (ANOVA) method to compare variables according to sociodemographic and clinical characteristics of the participants, and to determine the relationship between perceived parenting styles and personal values Multivariate Linear Regression Analysis method was used. Research findings show that individuals' perceived parenting styles differ according to their depression levels (low and high); showed that perceived parenting styles (prescriptive, overprotective, and emotionally depriving) significantly predicted individual values (trust and forgiveness, honesty and sharing, discipline, and responsibility). The research findings were discussed in the light of the relevant literature, and suggestions for future research were presented.