Anonim şirketlerde yönetim kurulunun mali ve idari yönden ibrasının ayrıştırılması

Abstract

Öz “Aklama, temize çıkarma” anlamına gelen ibra, bir sorumluluktan kurtarma kurumudur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) anonim şirketler hukuku dairesinde yönetim kurulunun ibrası kurumu ise şirket yönetim kurulunun ilgili hesap dönemi sonunda genel kurula faaliyetlerinin hesabını vermesi sürecinde, genel kurulun alacağı bir kararla o yıla ilişkin olarak yönetim kurulu üyelerinden bir tazminat talebi hakkı bulunmadığını ortaya koymasıdır. İbra kararı açık ibra ve örtülü ibra olarak ikiye ayrılmakta, açık ibra kararı da kendi içerisinde genel ibra ve özel ibra olarak iki şekilde gerçekleşebilmektedir. Bu doğrultuda, ibranın kişi, süre ve işlem bakımından sınırlamalara tabi tutulması halinde bir özel ibranın söz konusu olduğu belirtilmektedir. Yargıtay 18. H.D. E. 2012/14591 K. 2013/3764 T. 12/03/2013 kararında mali yönden ibranın aynı zamanda idari yönden ibrayı da kapsadığı kabul olunmuş, mali yönden kusurlu bulunmayan dernek yönetim kuruluna idari yönden de bir kusur izafe edilmesinin hukuken mümkün bulunmadığı ifade edilmiştir. Mezkûr içtihat anonim şirketler hukuku açısından değerlendirildiğinde, şirket mali kayıtlarının gerçeği yansıtıyor olması her zaman şirketin yönetim kurulu üyeleri tarafından basiretli bir yönetimin gösterildiği anlamına gelmemektedir. Örneğin, bir şirketin mali kayıtlarının usulüne uygun olmasına ve ilk bakışta bilançoda herhangi bir tutarsızlık bulunmamasına rağmen şirketin örtülü kazanç aktarımına konu edilmiş olması mümkündür. Nihayetinde idari açıdan ibra edilmeme, yönetimin faaliyetlerinin beğenilmediği ya da yerinde veya yeterli bulunmadığı manasına gelmekte olup, bu halde yeniden seçime gidilmesi şeklinde bir uygulama gerçekleştirilebilecektir. O halde genel kurulun ibra kararında ibranın konu (içerik) bağlamında kapsamını belirlemekte özgür olmasından hareketle, anonim şirketlerde mali ve idari yönden ibranın birbirinden ayrıştırılması mümkündür. TTK m. 558(2) açık hükmü TTK m. 340 ile birlikte incelendiğinde, sadece genel kurulun ibra kararı esnasında değil aynı zamanda esas sözleşmede öngörülecek hükümler ile de birbirinden farklı ve ayrı ibra konularının oluşturulması mümkün olup, bu halde mezkûr Yargıtay kararında ifade olunan ibranın bölünmezliği ilkesinin uygulanamayacağı açıktır.

Abstract Discharge means “acquittal, exoneration” and releases one from civil liability. In the context of 6102 numbered Turkish Commercial Code (TCC), discharge of board of directors from liability is a statement delivered at the shareholders’ meeting through a resolution that the stock corporation shall not claim any damages from the board in connection with the management of the corporation, during the process in which the board reports its actions for the relevant financial period. Discharge resolution may be in the form of an explicit or implicit discharge and an explicit discharge resolution may be in the form of a general or specific discharge. If a discharge is limited in terms of person, time, and transactions, it is accepted as a specific discharge. Still, the Yargıtay 18. H.D. E. 2012/14591 K. 2013/3764 T. 12/03/2013 case (in the context of associations) provides that the grant of financial discharge shall be inclusive of the grant of executive discharge, and that it is not possible to accuse a board with no financial fault, of an executive fault. When considered in the context of stock corporations, the fact that financial records of a company are correct does not necessarily mean that the board has directed the company prudently. For example, even though financial records may seem correct and accurate, it is possible that the company is made subject to tunnelling. All in all, rejection of an executive discharge would signal a dissatisfaction concerning the board members’ administration and may lead to an election. When TCC Art. 558(2) is considered together with TCC Art. 340, it should be accepted that articles of incorporation may also include articles on aforementioned separation, and that the abovementioned case precedent shall not be applicable.