Anonim şirketin gerçek faydalanıcı bildirimi yükümlülüğü ve yönetim kurulu üyelerinin uygunsuz bildirimden kaynaklı hukuki sorumluluğu

Abstract

Tüzel kişilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcılarının ortaya çıkarılması konusunda çalışmalar ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürülmektedir. Türk hukukunda gerçek faydalanıcı bilgisinin vergi mevzuatı ile suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi mevzuatı çerçevesinde toplandığı gözlemlenmektedir. Bu doğrultuda anonim şirketler, gerçek faydalanıcı bildirimi yükümlüleri olarak, kendi gerçek faydalanıcılarını tespit etmekte ve bildirmektedir. Ancak anonim şirketin ve onun bildirimi gerçekleştirmekle görevli organı olan yönetim kurulunun gerçek faydalanıcı bilgisini gereği gibi tespit için yeterli yetkilere sahip olmadığı değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, bu çalışmada, gerçek faydalanıcı bildiriminin mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilebilmesinin ön koşulu olan gerçek faydalanıcı bilgisinin tespiti için gerekli kanuni yetkilerin, anonim şirket ve yönetim kurulu organına tanınmamış olması sorunu incelenmektedir. Ayrıca yönetim kurulunun gerçek faydalanıcı tespitini gereği gibi yapamaması nedeniyle uygunsuz bildirimde bulunması halinde hukuki sorumluluğunun doğmasının koşulları ele alınmaktadır. Yönetim kurulunun gerçek faydalanıcının bildirimi konusundaki yetki sınırlılığının, hukuki sorumluluğu bakımından belirleyici olduğu vurgulanmaktadır.

National and international efforts to uncover beneficial owners of legal persons and other legal arrangements are continuing. In Turkish law, it is observed that beneficial ownership information is collected under tax law and anti-money laundering and counter-terrorism financing law. Stock corporations, as beneficial ownership reporting entities, are under the obligation to determine and report their beneficial owners. However, stock corporation and its organ responsible for reporting, the board of directors, do not possess the adequate authorities to duly determine beneficial ownership information. Accordingly, this study analyzes the problem of lack of statutory authority of stock corporation and board of directors to duly detect beneficial ownership information, that is the precondition of reporting beneficial ownership in compliance with the law. It also evaluates the conditions of civil liability of directors due to improper reporting as a result of determining beneficial ownership information unduly. It is emphasized that the limited nature of the board of directors’ authority to report beneficial ownership is important with respect to directors’ civil liability.