Diyet ve egzersiz modellerinin Tip 2 diyabet üzerine etkisi

Abstract

Tip 2 diyabet (T2DM), genetik yatkınlığı olan bireylerde, şişmanlık ve sedanter yaşam tarzının tetiklediği, insülin direnci ve buna bağlı olarak zamanla azalan insülin salınımı ile karakterize, tüm dünyada tanı konulan diyabet vakalarının %90’ından fazlasını oluşturan diyabet türüdür.Bu derleme çalışmasının amacı; farklı diyet ve egzersiz türlerinin T2DM'li hastalar üzerindeki etkisini incelemektir. T2DM'in yönetiminde ve önlenmesinde beslenme alışkanlıkları ve egzersiz önemli bir yer tutar. T2DM'li bireylerde beslenme tedavisi; kan glikoz regülasyonu, kan lipit profili ve kilo yönetimi açısından önemli başarı sağlamaktadır. Diyet türleri genel anlamda içerdiği makro besin ögelerinin oranına göre birbirlerinden ayrılmaktadır. Genel olarak Akdeniz tipi beslenme ve karbonhidrat sayımı yöntemi uygulansa da farklı diyet modellerinin de T2DM üzerine olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Düşük karbonhidratlı diyetler, yüksek proteinli diyetler, düşük glisemik indeksli diyetler, yüksek posa içeren diyetler, düşük yağlı diyetler, Hipertansiyonu Durdurmaya Yönelik Beslenme Yaklaşımları (DASH), Akdeniz Diyeti ve vejetaryen diyet modelleri T2DM'li hastalarda kilo ve glikoz kontrolünün yönetimi için araştırılan diyet modelleridir. Düşük karbonhidratlı ve düşük glisemik indeksli diyetlerin diğer diyet türlerine göre daha olumlu etkileri gözlenmiştir. Egzersiz eğitimi, T2DM'nin önlenmesi ve tedavisinde bir mihenk taşı olarak kabul edilmiştir. Glisemik kontrolün yanı sıra, egzersizin insülin direncini azaltmak, aerobik kapasiteyi, kas gücünü, vücut kompozisyonunu ve endotel fonksiyonları iyileştirmektedir. Komplikasyon gelişmemiş Tip 2 diyabetin yönetiminde sıklıkla aerobik, direnç ve yüksek şiddette aralıklı egzersizin (HIIT) etkileri araştırılmıştır. Aerobik egzersiz insülin metobolizmasını iyileştirmede en etkili yöntemdir. Ancak; aerobik ve direnç eğitimlerinin kombine olarak uygulanması kas kuvveti üzerindeki olumlu etkileri sebebiyle önerilmektedir. HIIT ise; sürekli aerobik egzersize vakit ayıramayan; yüksek şiddetli egzersizi tolere edebilen hastalara uygulanabilir. Diyet ve egzersizin birlikte uygulandığı çalışma sayısı oldukça azdır. Mevcut yayınlar ise hem T2DM önlenmesinde hem de beta hücre fonsiyonunu iyileştirmesi yönünden egzersiz ve diyetin birlikte uygulanmasını önermektedir. Günümüzde diyabet yönetiminde en etkili beslenme ve egzersiz modeli arayışı devam etmektedir.

Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is a type of diabetes in individuals with a genetic predisposition, triggered by obesity and sedentary lifestyle, characterised by insulin resistance and consequently decreased insulin release over time, accounting for more than 90% of all diagnosed diabetes cases worldwide.The aim of this review study was to examine the effect of different types of diet and exercise on patients with T2DM. Dietary habits and exercise play an important role in the management and prevention of T2DM. Nutritional therapy in individuals with T2DM provides significant success in terms of blood glucose regulation, blood lipid profile and weight management. Diet types are generally differentiated from each other according to the ratio of macronutrients they contain. Although Mediterranean-type nutrition and carbohydrate counting method are generally applied, it has been observed that different diet models also have favourable effects on T2DM. Low carbohydrate diets, high protein diets, low glycaemic index diets, high fibre diets, low fat diets, Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH), Mediterranean Diet and vegetarian diet models are dietary models investigated for the management of weight and glucose control in patients with T2DM. Low-carbohydrate and low-glycemic index diets have more favorable effects than other types of diets. Exercise training has been recognised as a cornerstone in the prevention and treatment of T2DM. In addition to glycaemic control, exercise reduces insulin resistance, improves aerobic capacity, muscle strength, body composition and endothelial function. The effects of aerobic, resistance and high intensity intermittent exercise (HIIT) have been frequently investigated in the management of uncomplicated type 2 diabetes. Aerobic exercise is the most effective method to improve insulin metabolism. However, a combination of aerobic and resistance training is recommended due to its favourable effects on muscle strength. HIIT can be applied to patients who cannot spare time for continuous aerobic exercise and can tolerate high intensity exercise. There are very few studies in which diet and exercise are applied together. Existing publications recommend the combination of exercise and diet in terms of both preventing T2DM and improving beta cell function. Today, the search for the most effective diet and exercise model in diabetes management continues.