Ramazan orucunun yeme farkındalığı, su dengesi ve beslenme durumu üzerine etkisi: Pilot çalışma

Abstract

Amaç: Ramazan orucunun beslenme sıklığı ve besin seçimlerini etkileyerek besin ve sıvı alımlarını değiştirdiği bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı Ramazan orucunun yeme farkındalığı, hidrasyon ve beslenme durumuna etkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Çalışma, Ramazan ayı boyunca en az 20 gün oruç tutan 18-30 yaş arasında, sağlıklı 50 kadın üniversite öğrencisinin katılımıyla, yüz yüze görüşme yöntemiyle anket formu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Anket formunda bireylerin sosyodemografik özellikleri ve beslenme alışkanlıkları sorgulanmış; Yeme Farkındalığı Ölçeği-30, Su Dengesi Ölçeği ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi- Kısa Formu kullanılmıştır. Ramazan ayı başlamadan önce ve Ramazan ayı boyunca art arda 20 gün oruç tutulduktan sonra bireylerden 3 günlük besin tüketim kayıtları alınmış ve vücut bileşimi, boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel ve kalça çevresi ölçümleri araştırmacılar tarafından uygun yöntemlerle ölçülmüştür. Verilerin analizinde SPSS 28.0 ve BEBİS 9.0 programları kullanılmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 22.3±3.23 yıl olan bireylerin Ramazan ayı öncesindeki ve Ramazan ayı sonundaki vücut ağırlığı, bel-kalça çevresi ölçümleri ve beden kütle indeksleri arasındaki farklar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuş (p<0.05) ancak vücut bileşimine ilişkin parametreler arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Bireylerin Ramazan ayında günlük enerji, protein ve A vitamini ile B12 vitamini dışındaki tüm mikro besin öğelerinin alımlarındaki azalmalar istatistiksel açıdan anlamlıdır (p<0.05). Ramazan ayında ekmek ve tahıl, sebze ve yağların tüketiminde anlamlı bir azalma olmuştur (p<0.05). Fiziksel aktivite ve su dengesi ölçeği skorları arasındaki farklar ise anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Odaklanma alt boyutu dışında yeme farkındalığı ölçeğinin hiçbir alt boyutunda anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05). Sonuç: Sonuç olarak bu çalışmada Ramazan orucunun enerji ve besin ögesi alımlarını ve vücut ağırlığını etkilediği ancak vücut bileşimi, hidrasyon durumu ve yeme farkındalığı üzerinde anlamlı etkiye sahip olmadığı bulunmuştur. Ramazan orucunun vücut bileşimi ve hidrasyon üzerindeki olası etkilerinin daha iyi anlaşılabilmesi için daha büyük örneklemlerle yapılacak çalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.

Objective: Ramadan fasting is known to alter food and fluid intake by affecting eating frequency and food choices. This study aimed to evaluate the effect of Ramadan fasting on mindful eating, hydration, and nutritional status. Methods: The study was conducted with 50 healthy female aged 18-30 years who fasted for at least 20 days during Ramadan. Sociodemographic characteristics and dietary habits of the individuals were questioned in a questionnaire; Mindful Eating Questionnaire-30 (MEQ), Water Balance Scale and International Physical Activity Questionnaire-Short Form were used. Before the Ramadan and after fasting for 20 consecutive days during Ramadan, 3-day food consumption records were obtained and body composition, height, weight, waist, and hip circumferences were measured. SPSS 28.0 and BEBIS 9.0 were used to analyze the data. Results: The mean age of the individuals was 22.3±3.23 years and the differences between weight, waist, and hip circumferences and body mass index before and after Ramadan were significant (p<0.05), but no significant difference was found between the body composition (p>0.05). The decreases in intake of daily energy, protein, and all micronutrients except vitamin A and vitamin B12 were statistically significant (p<0.05). There was a significant decrease in the consumption of bread and cereals, vegetables, and oils during Ramadan (p<0.05). The differences between physical activity and water balance scale scores were not significant. No significant difference was found in any sub-dimension of the MEQ except for the focus sub dimension (p>0.05). Conclusion: As a result, this study found that Ramadan fasting affected energy and nutrient intakes and body weight but did not have a significant effect on body composition, hydration status and mindful eating. It is thought that further studies with larger samples are needed to better understand the possible effects of Ramadan fasting on body composition and hydration.