Türkiye için tarımsal kitle fonlaması modelinin geliştirilmesi

Abstract

Tarım ürünü tedarik zincirindeki aracıların azaltılması nihai tüketiciler kadar tarım üreticilerinin refah düzeyinin artırılması açısından da önem taşımaktadır. Zira tarım üreticilerinin çoğu zaman ürünlerini doğrudan nihai tüketiciye satmak yerine ürünlerin üretimi, işlenmesi ve pazarlanması süreçlerindeki teknik, mali ve örgütsel gereksinimler sebebiyle aracı işletmelere satmayı tercih ettikleri bilinmektedir. Tarım üreticisinin tedarik zincirinin yapısal durumundan kaynaklı mağduriyetini giderme yollarından bir tanesi, tarım üreticisinin ürününü doğrudan nihai tüketiciye tedariki için gerekli teknik, mali ve örgütsel yapıya ulaşması için ihtiyaç duyduğu fonun üreticiye sağlanmasıdır. Gerekli fonun temini bakımından kullanılabilecek finansman yöntemlerinden bir tanesi, paya dayalı kitle fonlamasıdır. Ancak kitle fonlamasının tarım özelinde etkinliğinin sağlanması için öncelikle uygun bir tarımsal kitle fonlaması modelinin belirlenmesi ve bunun hukuki altyapısının somutlaştırılması gerekmektedir. Türk hukukunda kitle fonlamasının esasları 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ikincil mevzuatı uyarınca ortaya konmuş olup gerek Kanun gerekse ikincil mevzuatta kitle fonlaması suretiyle fon toplanabilecek faaliyetler, fon toplayacak kişiler, toplanan fonun yönetimi ve fonun toplanma yöntem ve mecralarına yönelik birtakım sınırlamalar bulunmaktadır. Oysa tarım üreticisinin fon ihtiyacının karşılanması bakımından düzenlenecek mevzuatın üreticinin ihtiyacına uyarlığının önce ampirik verilerle değerlendirilmesi, uyarlık olmayan noktalarda ise mevzuatın meşruiyetinden söz edilemeyeceğinden tarımsal kitle fonlaması modeli özelinde gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması gerekmektedir.

Reducing intermediaries in the agricultural product supply chain is important for increasing the welfare of agricultural producers and consumers. Agricultural producers often prefer to sell their products to intermediary businesses due to the technical, financial and organizational requirements in the production, processing and marketing processes of the products, instead of selling them directly to the consumers. A way to eliminate the aggrievements arising from the structural status of the supply chain is to provide the producer with the funds needed for the agricultural producer to obtain the structure necessary to supply products directly to the consumers. A financing method that can be used to provide this fund is share-based crowdfunding. Determining a suitable agricultural crowdfunding model and laying down its legal infrastructure is necessary to ensure effectiveness. 6362 numbered Capital Market Law and its secondary legislation provide certain legal restrictions regarding the activities eligible for funding, persons who will collect funds, management of the collected funds, and methods and channels for collecting funds. However, first, suitability of the crowdfunding system in meeting the needs of agricultural producers should be evaluated with empirical data, and where needs do not match the law, law should be changed due to lack of legitimacy.