Karşılaştırmalı hukukta genel kurul kararlarının iptali davalarında gösterilecek teminat kapsamında “şirketin muhtemel zararları” kavramı

Abstract

Özet: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 448(3) düzenlemesinde genel kurul kararlarının iptali istemiyle açılan davalarda davalı şirket tarafından davacıdan teminat gösterilmesini mahkemeden isteme hakkına yer verilmiştir. Bu hüküm davacılar tarafından dava hakkının kötüye kullanılmasının engellenmesi için alınan tedbirlerden birini oluşturmakta olsa da dava açılmasının önünde bir engel teşkil eder hale gelmemesi konusunda mahkemelerce hassas bir dengenin gözetilmesi gerektiği açıktır. Diğer yandan, hükmün lafzının mahkemelerce teminat gösterilmesine karar verilmesi konusunda uygulanacak ilkeler konusundaki suskunluğu sebebiyle uygulamada maddenin hedeflenen hukuki yararların muhafazası dairesinde işletiminde güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Teminat gösterilmesi kurumunun usul hukuku üzerinden anlamlandırılması kadar şirketler hukuku ilkeleri çerçevesinde yorumlanması gerektiğinden, konunun gerek 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu gerekse TTK uyarınca genel kurul kararlarının iptali davalarıyla alakadar hükümler üzerinden incelenmesi bir zorunluluktur. Çalışmada TTK m. 448(3) hükmünde mahkemelere tanınan takdir yetkisinin tayinindeki ana ölçüt konumundaki “şirketin muhtemel zararları” kavramı incelenmekte, hükmün amacı ve muhtemel zararların içerisine giren tutar kalemleri değerlendirilmekte, bu noktada Amerika Birleşik Devletleri (ABD) şirketler hukukundan faydalanılmak suretiyle hükmün anlamı ve şirketin muhtemel zararları kalemleri somutlaştırılmaktadır.

Abstract: 6102 numbered Turkish Commercial Code Article 448(3) contemplates that the defendant corporation may move to request the plaintiff to post security in a general assembly resolution annulment action. While this provision represents one of the measures implemented to curb the abuse of the judicial process by stockholders, it may become an unreasonable obstacle before the initiation of such lawsuits if interpreted wrongly. Since the wording of the provision is silent regarding the principles which would be adopted in the application of the provision, it is challenging to enforce the provision in accordance with its enactment purpose. The nature of security for expenses statutes requires them to be interpreted in the light of both corporate law and civil procedure law. In this paper, the concept of “corporation’s prospective damages”, which is the primary criteria governing judicial discretion given to the courts under TTK Art. 448(3), is analyzed; the legislative intent behind the enactment of the provision is evaluated and the specific expenses and damages under the “corporation’s prospective damages” are explained. In order to underline the provision’s meaning and the specific expenses and damages it is provided for, securityfor-expenses statutes of American corporate law are investigated.