Evli ve yetişkin bireylerin erken dönem uyumsuz şemalarının ilişkiye dair inançları ve bilişsel çarpıtmalarının evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, evli bireylerin erken dönem uyum bozucu şemaları, ilişkiye dair inançları ve bilişsel çarpıtma düzeylerinin evlilik uyumu ile ilişkileri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaşayan, gönüllü olarak katılan 270 kadın 187 erkek olmak üzere toplam 457 evli bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3, Evlilikte Uyum Ölçeği, Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği ve İlişkilerde İnanç Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizlerinde SPSS-22 programı kullanılmıştır. Analizler sonucunda, evli bireylerinin evlilik uyumlarının aylık gelirine, evlilik süresine, çocuk sayısına ve evlenme biçimine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Evli bireylerin evlilik uyumları cinsiyetlerine, eğitim durumuna, meslek değişkenine, yer değişkenine, evlilik yaşına, aile türüne göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Analizler sonucunda, evli bireylerde evlilik uyumu ile erken dönem uyum bozucu şemalar ve bu şema boyutları arasında negatif yönde ve anlamlı düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Sadece evlilik uyumu ile yüksek standartlar boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Evlilik uyumu ile ilişkiye dair inançlar ve bu inançlara ait çaresizlik boyutu arasında negatif yönde ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Evlilik uyumu ve bilişsel çarpıtmalar zihin okuma boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Evlilik uyumu ve bilişsel çarpıtmalara ait diğer alt boyutlar arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Analiz sonucunda, araştırmanın bağımsız değişkenleri bir bütün olarak, evlilik uyumunu yordamaktadır.

This study investigated the relationship between married individuals' early maladaptive schemas, their beliefs about the relationship and their cognitive distortion with marital adjustment. The research sample of living in various regions of Turkey, consists of a total of 457 married individuals, including 270 women 187 men participating as a volunteer. Personal Information Form, Young Schema Scale-Short Form 3, Marital Adjustment Scale, Cognitive Distortions Scale and Belief Inventory in Relationships were used as data collection tools in the study. SPSS-22 program was used in the analysis of the data. As a result of the analysis, it was seen that the marital adjustment of married individuals significantly differentiated according to their monthly income, duration of marriage, number of children and marriage style. It was concluded that the marital adjustment of married individuals did not significantly differ according to their gender, education status, occupation variable, location variable, age of marriage, and family type. As a result of the analysis, a negative and significant relationship was found between marital adjustment and early maladaptive schemas and these schema dimensions in married individuals. A significant relationship could not be found only between marital adjustment and high standards dimension. A negative and significant relationship was found between marital adjustment and beliefs about the relationship and the helplessness dimension of these beliefs. No significant relationship was found between marital adjustment and cognitive distortions mind-reading dimension. A significant negative correlation was found between marital adjustment and other sub-dimensions of cognitive distortions. As a result of the analysis, the independent variables of the research predict marital adjustment as a whole.