Bilinçli farkındalık ile ruh sağlığı ilişkisinde üst bilişler ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı bilinçli farkındalık ve psikopatoloji göstergeleri olan depresyon ve kaygı arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlük ve üst bilişlerin aracılık rolünü ortaya koymaktır. Çalışma, yaşları 18 ile 57 arasında değişen 103’ü erkek ve 137’si kadın olmak üzere 240 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) metoduyla test edilen bu çalışmada Üst Bilişler Ölçeği, Bilinçli Farkındalık Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Modelin test edilebilmesi için iki aşamalı yaklaşım kullanılmıştır. Değişkenlerin ölçülmesinde kullanılan ölçme araçları test edildikten sonra modeldeki yapılar arası ilişkiler araştırılmıştır. Ölçme modeli, doğrulayıcı faktör analizine tabi tutularak, uyum iyiliği değerleri elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, bilinçli farkındalık değişkeni ile ruh sağlığı arasındaki ilişkinin sadece üst bilişler tarafından sağlandığı, bu süreçte belirsizliğe tahammülsüzlüğün herhangi bir rolünün olmadığı anlaşılmıştır. Araştırmada elde edilen önemli bulgulardan birisi de bilinçli farkındalık ile belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkinin de üst-bilişler tarafından aracılık edildiğidir Araştırma sonuçları literatür çalışması ile desteklenerek, gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to reveal the mediating role of intolerance to uncertainty and metacognition in the relationship between mindfulness and psychopathology indicators, depression and anxiety. The study was conducted with 103 men and 137 women aged between 18 and 57 years. In this study, which was tested with the Structural Equation Modeling (SEM) method, the Metacognitive Scale, the Mindful Attention Awareness Scale, the Intolerance of Uncertainty Scale and the Brief Symptom Inventory were used as data collection tools. A two-stage approach was used to test the model. After testing the measurement tools used in measuring the variables, the relationships between the structures in the model were investigated. Goodness of fit values were obtained by subjecting the measurement model to confirmatory factor analysis. In the light of the findings obtained fromthe study, it was understood that the relationship between the mindfulness variable and well-being was only provided by the metacognitions, and that intolerance of uncertainty did not play any role in this process. One of the other important findings revealed by the results is the finding that the relationship between mindfulness and intolerance of uncertainty is mediated by metacognitions. Research results were supported by a literature study and suggestions were made for future studies.