Yetişkin bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar, romantik ilişkilerindeki bağlanma stilleri, ilişki doyumları ve başa çıkma biçimleri arasındaki ilişki

Abstract

Erken dönem uyumsuz şemalar çocukluk veya gençlikte ortaya çıkar, bireyin belli bir derecede işlevselliğini bozar ve yaşamın erken döneminde karşılaşılan olumsuz deneyimler sonucu oluşur. Bağlanma Kuramı’na göre bağlanma, bebeklik döneminde bebek ve birincil bakım vereninin geliştirdiği duygusal bağ olarak tanımlanmıştır. Birincil bakım veren kişinin bebeğin ihtiyaçlarını karşılayabilme/karşılayamama durumuna göre farklı bağlanma stilleri oluşmaktadır. İlişki doyumu, ilişki içinde ihtiyaçların karşılıklı olarak karşılanması, ilişki içinde olumlu duyguların yer alması şeklinde tanımlanmıştır. Bireylerin erken dönem uyumsuz şemalar ile baş etmesi için 3 ayrı baş etme biçimi bulunmaktadır, aşırı telafi, teslim ve kaçınma. Bu araştırmanın amacı, yetişkin bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar, romantik ilişkilerdeki bağlanma stilleri, ilişki doyumu ve başa çıkma biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma toplamda rastgele seçilen 18 yaş ve üzeri 356 kadın, 104 erkek olmak üzere toplam 460 bireyden oluşmaktadır. Katılımcılara çevrim içi ortamda sosyodemografik bilgi formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form (YŞÖ-KF3), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II (YIYE II), İlişki Doyum Ölçeği (İDÖ), Young Telafi Ölçeği (YTÖ) ve Young Rygh Kaçınma Ölçeği (YR-KÖ) araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Katılımcılara uygulanan ölçeklerden elde edilen veriler SPSS-22 (Statistical Package For Social Sciences) istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kullanılan analizler Pearson Korelasyon analizi, Çoklu Regresyon analizi, Bağımsız Gruplar T Testi, Tek Yönlü ANOVA analizi ve MAVOVA analizi kullanılmıştır. Yapılan analizlere göre ilişki doyumu, erken dönem uyumsuz şemalar ve başa çıkma biçimleri ile negatif yönlü bir ilişkiye sahiptir, bağlanma stillerinden kaçınmacı bağlanma stili ile pozitif yönlü bir ilişkiye sahipken kaygılı bağlanma stili ile negatif yönlü bir ilişkiye sahiptir. yaş grubu, ilişki durumu, ilişki süresi, erken dönem uyumsuz şemalar, başa çıkma biçimleri ve bağlanma stillerinin ilişki doyumu üzerinde anlamlı etkisi vardır. İlişki doyumu ile cinsiyet, yaşanılan yer, eğitim durumu arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Fakat ilişki doyumu ve yaş grubu, ilişki durumu ve ilişki süresi arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Erken dönem uyumsuz şemalar ile cinsiyet, yaş grubu, eğitim durumu, ilişki durumu ve ilişki süresi arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Fakat erken dönem uyumsuz şemalar ve yaşanılan yer değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Başa çıkma biçimleri ile cinsiyet, yaş grubu, eğitim durumu, ilişki durumu ve ilişki süresi arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Fakat başa çıkma biçimleri ve yaşanılan yer değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bağlanma stilleri ile cinsiyet, yaş grubu, yaşanılan yer ve eğitim durumu arasında anlamlı farklılıklar bulunmazken, ilişki durumu ve ilişki süresi ile arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Early maladaptive schemas occur in childhood or adolescence, disrupt the functionality of the individual to a certain extent and occur as a result of negative experiences encountered in the early period of life. According to the Attachment Theory, attachment is defined as the emotional bond developed by the infant and primary caregiver in infancy. Different attachment styles occur depending on whether the primary caregiver can or cannot meet the needs of the baby. Relationship satisfaction was defined as meeting the needs mutually in the relationship, and the presence of positive feelings in the relationship. There are 3 different ways of coping styles for individuals to deal with early maladaptive schemas: overcompensation, surrender and avoidance. The aim of this study is to examine the relationship between early maladaptive schemas, attachment styles in romantic relationships, relationship satisfaction and coping styles in adult individuals. The research consists of a random selection of 460 individuals aged 18 and over, 356 females and 104 males. Sociodemographic information form, Young Schema Scale Short Form (YSQ-SF3), Experiences in Close Relationships Inventory II, Relationship Satisfaction Scale, Young Compensation Scale (YCI) and Young Rygh Avoidance Scale (YRAI) were administered to the participants by the researcher. Data obtained from the scales applied to the participants were analyzed using the SPSS-22 (Statistical Package for Social Sciences) statistical package program. The analyzes used were Pearson Correlation analysis, multidirectional regression analysis, Independent Groups T Test, One-Way ANOVA analysis and MAVOVA analysis. According to the analysis, relationship satisfaction has a negative relationship with early maladaptive schemes and coping styles, while it has a positive relationship with avoidance attachment style and has a negative relationship with anxious attachment style. Age group, relationship status, relationship duration, early maladaptive schemas, coping styles and attachment styles have significant effects on relationship satisfaction. There is no significant difference was found between relationship satisfaction and gender, place of residence, education level. However, significant differences were found between relationship satisfaction and age group, relationship status and relationship duration. Significant differences were found between early maladaptive schemes and gender, age group, educational status, relationship status and relationship duration. However, no significant difference was found between the early maladaptive schemas and the place of residence variable. Significant differences were found between coping styles and gender, age group, educational status, relationship status and relationship duration. However, no significant difference was found between coping styles and the variable of place of residence. While there were no significant differences between attachment styles and gender, age group, place of residence, and education status, significant differences were found between relationship status and relationship duration.