Obsesif inanış düzeylerinin bireylerin yaşam kalitesi, tükenmişlik düzeyi ve strese yatkınlığı üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmada; obsesif inanışların yaşam kalitesi, tükenmişlik düzeyi, strese yatkınlığı üzerindeki etkisi, bu değişkenlerin birbiri ile olan ilişkileri ve sosyo-demografik özelliklere göre farklılaşması incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 411 yetişkin birey oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla; Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Obsesif İnanışlar Ölçeği-44 (OİÖ-44), Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Form, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Strese Yatkınlık Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılara uygulanan ölçeklerden elde edilen veriler SPSS-22 (Statistical Package For Social Sciences) istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kullanılan analizler Pearson Korelasyon analizi, Çoklu Regresyon analizi, Bağımsız Gruplar T Testi, Tek Yönlü ANOVA analizi ve Tukey analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgusuna göre; katılımcıların obsesif inanışları ile yaşam kaliteleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Katılımcıların obsesif inanışlar toplam puanı ile sorumluluk/tehdit algısı ve mükemmeliyetçilik/kesinlik boyutlarının tükenmişlik düzeyi ile pozitif yönlü ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Obsesif inanışların tükenmişlik düzeyi üzerindeki etkisi incelendiğinde, obsesif inanışlar toplam puanı ile sorumluluk/tehdit algısı ve mükemmeliyetçilik/kesinlik boyutlarının hem model olarak hem de özgün olarak tükenmişlik düzeyini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların obsesif inanışlar ile strese yatkınlık düzeyi arasındaki ilişki incelendiğinde, obsesif inanışlar toplam puanı ile sorumluluk/tehdit algısı, mükemmeliyetçilik/kesinlik ve düşünceleri kontrol etme boyutlarının strese yatkınlık düzeyi ile pozitif yönlü ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Obsesif inanışların strese yatkınlık düzeyi üzerindeki etkisi incelendiğinde, obsesif inanışlar ve alt boyutların bir bütün olarak strese yatkınlık düzeyini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bağımsız değişkenlerin strese yatkınlık üzerindeki özgün etkisi incelendiğinde, obsesif inanışlar toplam puanı ile sorumluluk/tehdit algısı ve boyutunun bağımsız olarak strese yatkınlık düzeyini etkilediği; mükemmeliyetçilik/kesinlik ve düşünceleri kontrol etme boyutlarının bağımsız olarak strese yatkınlık düzeyini etkilemediği belirlenmiştir.

In this study, predictive power of obsessive beliefs on quality of life, burnout level and stress vulnerability, relationships of these variables with each other and their differentiation according to socio-demographic characteristics were investigated. Sampling of this study consisted of 411 adults. In order to collect data; Socio- Demographic Information Form, Obsessive Beliefs Questionnaire-44 (QBQ-44), World Health Organisation Quality of Life Scale-Short Form, Maslach Burnout Inventory and Stress Vulnerability Scale. Data obtained from the scales applied to the participants were analyzed using the SPSS-22 (Statistical Package for Social Sciences) statistical package program. The analyzes used were Pearson Correlation analysis, multidirectional regression analysis, Independent Groups T Test, One-Way ANOVA analysis and Tukey analysis. According to the analysis, it was determined that there was no significant relationship between the obsessive beliefs of the participants and their quality of life. It was concluded that the total score of the participants' obsessive beliefs, the perception of responsibility/threat, and the dimensions of perfectionism/certainty were positively related to the level of burnout. When the effect of obsessive beliefs on the level of burnout was examined, it was concluded that the total score of obsessive beliefs and the dimensions of responsibility/threat perception and perfectionism/certainty predicted the level of burnout both as a model and specifically. When the relationship between the obsessive beliefs of the participants and the level of vulnerability to stress was examined, it was concluded that the total score of obsessive beliefs and the dimensions of responsibility/threat perception, perfectionism/certainty and controlling thoughts were positively related to the level of vulnerability to stress. When the effect of obsessive beliefs on the level of vulnerability to stress was examined, it was concluded that obsessive beliefs and sub-dimensions predicted the level of susceptibility to stress as a whole. When the specific effect of independent variables on susceptibility to stress was examined, it was found that the total score of obsessive beliefs and the perception of responsibility/threat and its size independently affected the level of susceptibility to stress; It was determined that the dimensions of perfectionism/certainty and controlling thoughts independently did not affect the level of vulnerability to stress.