Çocuklara anlatılan İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi çocuk kitaplarının analizi

Abstract

Çocukluk dönemi geleceğin vatandaşlarının kimliklerini edindikleri en önemli zaman dilimi içerisinde yer alır. Bu nedenle çocuklar, iktidarın elinde tuttuğu mekanizmalar aracılığı ile ideolojik aktarımlara maruz kalır. İktidar başta eğitim olmak üzere basın yayın, medya, tarih, edebiyat, sanat, kültür aktiviteleri gibi pek çok alanda kendi ideolojik aktarımını gerçekleştirip bu alanları yeniden şekillendirir. Çocuk edebiyatı da bu pratiğin dışında değildir. İktidarın ortak yaşam alanlarını dönüştürme çabası kent imgelerinin oluşumunda da etkisini gösterir. Bu süreçte ise yerel yönetim mekanizmalarının ilgili aktarım kanallarını nasıl kullandığı ve nasıl bir kent imgesi yarattıkları önem taşır. Bu çerçevede çocuklar için basılan ayrı bir yayın alanının var olması çocukların dünyasında oluşması hedeflenen İstanbul imgesini analiz etmek açısından oldukça kolaylaştırıcıdır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür A.Ş de özellikle 2000 sonrasında çocuklara yönelik olarak İstanbul’u anlatan pek çok kitap basmıştır. Bu çerçevede bu çalışma kapsamında söz konusu dönem içerisinde ulaşılabilen kitaplardaki İstanbul imgesi öne çıkan ana temalar, kullanılan sembolik öğeler, arka plandaki resimler, hâkim bir söylemin var olup olmadığı çerçevesinde değerlendirilecektir. İlgili kaynaklar türlerine göre başlıklandırılırken ana tartışma ekseninin geleneksellik vs. modernlik, saflık vs. bozulmamışlık, kır vs. kent ayrımları ekseninde gelişmiş olduğunu belirtmek gerekir.

Childhood takes place in the most important time period in which future citizens gain their identities. For this reason, children are exposed to ideological transfers through the mechanisms held by the political power. The power carries out its own ideological transmission and reshapes many fields such as education, press, media, history, literature, art and cultural activities. Children's literature is not excluded from this practice. The effort of the power to transform the common living spaces also shows its effect on the formation of urban images. In this process, it is important how local government mechanisms use the relevant transmission channels and how they create a city image. In this context, the existence of a separate publication area for children makes it very easy to analyze the image of Istanbul that is aimed to be formed in the world of children. Istanbul Metropolitan Municipality Culture Inc. has also published many books about Istanbul for children, especially after the year 2000. In this context, this study will be within the framework of the main themes, the image of Istanbul in the books accessible during the said period, the symbolic elements used, the pictures in the background, and whether there is a dominant discourse. While the relevant sources are titled according to their types, it should be noted that the main axis of discussion is traditional versus modern, purity versus unspoiled, rural versus urban distinctions.