Yemek ve kültür ilişkisi bağlamında Balkan restoranlarının menü içerik analizi

Abstract

Balkanlar, coğrafi konumu sebebiyle çeşitli imparatorluklara ev sahipliği yapmıştır. Bu durum bölgedeki mutfak kültürünün çeşitlenip zenginleşmesine ve farklı kültürlerle etkileşime girmesine olanak tanımıştır. Balkan mutfak kültürü, tarih, coğrafya ve etnik çeşitlilik gibi faktörlerden etkilenerek şekillenmiştir. Her ülkenin kendi özgün lezzetleri ve gelenekleri bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, İstanbul'da "Balkan Restoranı" sınıflandırmasına sahip olan yiyecek içecek işletmelerinin menü içeriklerini incelemek ve Google üzerinden yapılan çevrimiçi müşteri yorumlarını analiz etmektir. Çalışma nitel bir araştırma olarak planlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden arşiv, belge tarama ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Menü içeriğine ulaşılamayan işletmelerin menülerine ise resmî web sitesinden veya sosyal medya hesaplarından ulaşılmıştır. Bu bağlamda, 2010-2024 yılları arasında faaliyet gösteren toplam 13 Balkan restoranı detaylı bir şekilde değerlendirmeye alınmış ve toplamda 2689 müşteri yorumu içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Google yorumlarda yer alan içerikler, Python bazlı bir uygulama aracılığı ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler, Microsoft Power BI programı ile analiz edilmiş ve görselleştirilmiştir. Sonuçlara göre, işletme menülerinin değerlendirmeleri "lezzetli", "lezzetsiz" ve "pahalı" gibi üç ana tema üzerinden yapılmıştır. Balkan restoranlarında "Pljeskavica, Cevapcici ve Boşnak Mantısı" gibi yemeklerin baskın ve lezzetli olarak ön plana çıktığı belirlenmiştir. Bu durum, Balkan restoranlarının genel olarak kültürel miraslarına sahip çıkarak ve menü içeriklerinin geleneksel yapılarını koruyarak, yıllar içinde büyük ölçüde değiştirmeden sunduklarını göstermektedir. Bu şekilde hizmet sağlamayan işletme menülerinin ise müşteriler tarafından genellikle lezzetsiz veya pahalı olarak değerlendirildiği sonucuna varılmıştır.

The Balkans, due to its geographical location, has hosted various empires, allowing the culinary culture in the region to diversify and enrich through interactions with different cultures. Balkan culinary culture has been shaped by factors such as history, geography, and ethnic diversity. Each country has its own unique flavors and traditions. The main objective of this study is to examine the menu contents of food and beverage establishments classified as "Balkan Restaurant" in Istanbul and analyze online customer reviews on Google. The study is designed as qualitative research, employing archival research, document scanning, and content analysis techniques as qualitative research methods. Establishments with inaccessible menu content were accessed through their official websites or social media accounts. In this context, a total of 13 Balkan restaurants operating between 2010-2024 were subjected to a detailed evaluation, and a total of 2689 customer reviews were analyzed using content analysis methods. The content from Google reviews was obtained through a Python-based application. The obtained data was analyzed and visualized using the Microsoft Power BI program. According to results, restaurant menus were assessed under three primary categories: "delicious," "tasteless," and "expensive." Prominent and flavorful dishes like "Pljeskavica, Cevapcici, and Bosnian Dumplings" were highlighted in Balkan restaurants. This suggests that Balkan restaurants typically maintain their cultural heritage, keeping their menu offerings consistent without major alterations, thus preserving traditional elements throughout the years. It has been concluded that businesses not providing services in this manner are generally perceived by customers as either tasteless or expensive.